Krzywa skali - scale curve
zbiór punktów odpowiadających poziomowi kosztów przeciętnych przy danej skali produkcji. Kształt skali (krzywa typu hiperbolicznego) wskazuje na istnienie w każdej dziedzinie wytwórczości takiej optymalnej skali produkcji (scale of production), przy której poziom przeciętnych kosztów firmy jest minimalny. Punkt ten wyznacza zatem optymalną wielkość firmy (zakładu). Wzrost skali produkcji powyżej tej wielkości powoduje względny przyrost kosztów na jednostkę produkcji i pojawienie się negatywnych efektów, czyli niekorzyści skali (diseconomies of scale). Mniejsza zaś niż optymalna skala produkcji, tj. skala suboptymalna uniemożliwia wykorzystanie wszystkich korzyści skali (economies of scale), co powoduje, że przeciętne koszty produkcji są wyższe.
Nowoczesna teoria kosztów modyfikuje nieco przebieg krzywej skali produkcji. Dzięki rozwojowi techniki produkcji i sztuki zarządzania koszty przeciętne stale maleją w miarę jak skala produkcji rośnie. Krzywa skali produkcji przyjmuje wówczas kształt zbliżony do litery ,,L”, co utrudnia wyznaczenie optymalnej wielkości firmy (zakładu). W większości firm krzywa skali nie ma takiego przebiegu, gdyż skala produkcji (świadczenia usług) jest stosunkowo skromna. Toteż w takim przypadku krzywa ta może służyć za skuteczny instrument ustalania opłacalnej wielkości produkcji.
[J. Penc]
Zobacz również:
korzyści skali produkcji
|