Napięcie motywacyjne - motivational tensity

specyficzna reakcja systemu regulacji psychicznej, powstająca wtedy, gdy zostaje naruszony istniejący w którymś z jego układów stan równowagi (J. Reykowski). Typową przyczyną napięcia motywacyjnego jest deprywacja potrzeby, tj. trwający przez jakiś czas brak ważnych dla człowieka czynników – ważnych biologicznie, psychologicznie bądź społecznie.
Napięcie motywacyjne może być wywołane również przez:
 dodatnie oddziaływanie fizyczne, np. otrzymanie czegoś smacznego do zjedzenia, ładnego do obejrzenia, przyjemnego do usłyszenia itp.;
 ujemne oddziaływanie fizyczne (oddziaływanie przykre, drażniące, wstrętne itp.);
 oddziaływania, które wpływają na poczucie własnej wartości (obniżająco lub podwyższająco);
 zadania otrzymane do wykonania, bądź postawione sobie samemu;
 informacje, które naruszają lub umacniają system przekonań jednostki (jej wyobrażenia o świecie, uznawane zasady, normy, itp.);
 informacje, które powodują poczucie niepewności lub redukują to poczucie (zapowiadają możliwość jego zmniejszenia);
 zdarzenia i okoliczności dotyczące innych osób lub instytucji, z którymi jednostka czuje się związana.
Napięcie motywacyjne może być dodatnie i ujemne. Formę dodatnią przybiera ono wówczas, gdy człowiek uświadamia sobie perspektywy lepszego zaspokojenia potrzeb, podwyższenia własnej ważności, lepszego zrozumienia czegoś itp. Formę ujemną przybiera zaś ono wtedy, kiedy występuje pogorszenie stanu jednostki lub groźba takiego pogorszenia (trudne zadania, przykre wiadomości, kłopoty finansowe, obniżenie własnej wartości, wiadomość o chorobie itp.).
[J. Penc]